Llamado Tayo; April, 2009

LLAMADO TAYO
Rey Bajenting

Wag na lang mag-carboloading

Salamat po sa inyo. Napuno ang ating cellphone ng mga pagbati sa pagbabalik ng pitak natin. Pagbabalik na mas maganda pa, dahil kung noong una sa isang pahayagan of “general circulation” tayo nagsusulat, ngayon dito na sa Larga, isang pahayagan na hinggil sa sabong talaga.
Di na po natin nasagot ang iba kaya dito na lang natin pasasalamatan ang lahat. Masaya po tayo dahil masaya kayo sa pagbalik ng Llamado Tayo. Maraming salamat.
Ang isang ito ay katangitangi. Sabi nya: “ … The comeback of Llamado tayo is a much welcomed development, like a breath of fresh air.”
Naku! Ginawa pa tayong toothpaste.
Okey ah. Pero di tayo naniwala. Bola lang yon, dahil galing yon kay kamanang Anthony “Tonet” Espinosa. Kaibigan po nating matalik na siyang nangangasiwa sa pasabong ng Masang Nagmamanok (MANA) sa Pasay City Cockpit.
Bawat 3rd Wednesday of the month ang pasabong ng MANA sa Pasay. Ngayong April 15 ay ang pang-apat na pasabong ng MANA sa naturang sabungan. Subukan po nating maglaban at baka makuha natin ang Ring of Excellence o Singsing ng Kagalingan. Gold ring po ito at special prize na mapapanalunan ng Fighter of the Month.
Sampung libong piso lang ang halaga ng singsing na ito ngunit maipagmamalaki nating maisuot bilang sagisag ng kagalingan sa pagmamanok. Ang singsing ay karagdagang premyo, hindi kasama sa guaranteed prize na P100,000.
Ang pasabong ng MANA ay one-cock fastest kill ulutan. P1,100 ang entry fee at P2,200 lang ang minimum bet. Ang gold Ring of Excellence ay mapupunta sa pinakamabilis na tatlong straight na panalo na di aabot 2 minutes ang total time.
Sa bawat pasabong ng MANA ay may mga karagdagang premyo at mga give-aways dahil may mga sponsors ang MANA na naniwala sa adhikain at layunin ng grupo para sa ikabubuti ng sabong at ng masang sabungero. Kaya palaging masaya ang mga pasabong ng MANA, at maraming sultada.
Sa April 15 mamimigay tayo ng libreng subskripsyon ng Larga sa lahat ng maglalaban para palagi tayong magkatalakayan dito sa Llamado Tayo.
Sa Pasay po yan. Sa Cavite naman ay may pasabong ang MANA sa Cavite Coliseum, sa June 20. One cock ulutan-timbangan. Umaga hanggang 2pm ulutan tayo. Pagdating ng 2pm timbangan na. May karambola pa bilang intermission.
Ang titulo po ng pasabong na ito sa Cavite ay “MANA Larga Na!”
Pero bago po yan ay may seminar tayo sa Bacoor, Cavite sa May 18. Handog ng Excellence Poultry and Livestock Specialist. Magpunta po tayo doon. Ang batikang breeder at tanyag na masang nagmamanok ang ating bisita. Si Lance de la Torre po. Si Lance ay isang dating masang nagmamanok---handler, mananari at taga-alaga ng manok panabong. Naging breeder siya at nagkampyon sa World Slasher. Ngayon isa siya sa pinakatanyag na breeder sa Pilipinas.
Patuloy po ang pagdami ng mga aktibidad ng MANA. Patunay sa pagtanggap ng ng sambayanang sabungero sa layunin at adhikain nito na ipaglaban ang sabong at itaguyod ang kapakanan ng masang sabungero.


Kamana salamat at matutunghayan na naman namin ang Llamado tayo. Makapagtanong na naman kami at patuloy kaming matoto. Hanggang ngayon kamana hindi ko pa alam kung paano talaga ang pagpili ng mahusay na manok. Pwede mo masagot kamana? (MANA 08498)
Isa po sa panay tinatanong sa atin ay kung paano ang pagpili ng magaling na manok. Hindi po madaling masagot kamana. Napakahaba kung ipaliwanag natin ng buo. Ang totoo, kailangan ng matagaltagal na karanasan bago tayo maging bihasa sa pagpili.
Ang susi sa matagumpay na pagsasabong ay ang wastong pagpili. Kaya sa Manwal ng Mana sa Makabagong Pamamaraan ng Pagpili at Pagkundisyon, na tayo ang may akda, ay binigyan natin ng kahalagahan ang aspeto ng pagpili at tinalkay natin ito ng husto. Ang magaling na nagmamanok ay magaling sa pagpili. Ano mang pamamaraan sa pagkundisyon, pagsanay at pagpakain ay walang silbe upang mapagaling ang manok na kulang sa likas na kagalingan.
Iba-iba ang pamantayan sa pagpili. At ang pamamaraan at batayan sa pagpili ay nag iiba rin kasabay sa paglipas ng panahon at pagpalit ng konsepto at pag-iba ng dimensiyon ng sabong na bunsod ng paglabasan ng mga bagong lahi ng manok at sistema sa pagmamanok.
Konkretong katangian. Ang payo natin ay ang unahin ang mga konkretong katangian.
Ang mga manok lang na pumasa sa mga kanaisnais na konkretong katangian ang dapat ibitaw upang tingnan kung makapasa ba ang mga ito sa kagalingan sa pakikipaglaban. Ang mga konkretong katangian ay ang bloodline o linyada; pagpapalaki; at ganda ng pisikal na anyo.
Unahin ang mga konkretong katangian dahil hindi na ma-iiba ang mga ito hanggang sa araw ng laban, samantalang ang kagalingan sa pakikipaglaban ay paibaiba, depende sa galing ng kalaban o sa kundisyon ng ating manok.
Huwag na huwag pipili ng manok na may kakulangan sa mga konkretong katangian dahil lang nakita natin itong nagpamalas ng kagalingan sa pakikipaglaban sa isa o dalawang pagbitaw. May mga manok na nanghihiram ng gilas.
Ang kagalingan sa bitaw ay mahalaga. Ngunit ito ay hindi konkretong aspeto dahil maaring mag iba ang istilo at kagalingan sa pakikipaglaban depende sa istilo at kagalingan ng kalaban o sa kundisyon ng ating manok.
Magkaganoon paman, dapat mahigpit din ang ating pamantayan sa kagalingan sa bitaw. Sa ating pagpili batay sa kagalingan sa pakikipaglaban Ito ang ating pamantayan. 1) Cutting ability; 2) Tapang, tibay at lakas; 3) Utak, liksi at bilis.

Sir Rey pwede po ba ring magtanong kahit hindi pa membro ng MANA? I-text ko lang po kasi hindi po ako nagkaroon ng pagkakataon na lumapit sayo sa pasabong ng MANA sa Pasay noong Marso. Ano po ba ang pinakamaigeng pakain para carboloading dahil magkaiba po ang mga itinuturo nakakalito. At paano ang pagpamembro ng MANA.
Pwedeng pwede pong magtanong kahit hindi membro ng MANA. Lahat naman tayo, basta nagmamanok, ay kamana. Kung nais nyong magpamembro i-text lang pangalan, lugar at hanapbuhay sa numero ko. Bigyan natin po agad kayo ng MANA number. Wala namang bayad ang pagpamembro ng MANA.
Huwag kang malito kamana. Lahat nang mga pakain na sinasabi mong tinuturo ay may mataas ang bahagdan ng carbohydrate kaya ginagamit sa tinatawag na carbo-loading. Mais, kanin, trigo, prutas, at ang iba pa ay parehong maaring gamitin. Depende lang sa sitwasyon.
Ngunit may sasabihin ako sayo kamana. Ito’y isang bagay na mapait siguro lunukin ng maraming nagmamanok at ng mga nagtuturo ng pointing sa mga cocking schools, academy, magazine at telebisyon.
Ang katotohanan ang carboloading o glycogen loading ay hindi kinakailangan sa uri ng sabong natin dito sa Pilipinas. Ang tinutukoy natin ay ang nakasanayang pamamaraan ng pag-carboloading na tinuturo ng iba. Ang pamamaraan na magbibigay ng mas mataas na bahagdan ng carbohydrate simula tatlo o dalawang araw pa bago ang laban. Ang nangangailangan ng carboloading ay ang mga atleta na sa endurance na kumpetisyon tulad ng triathon, marathon at long distance cycling. Sa sabong natin , saglit lang tapos ang laban.
Ang kailangan ng manok ay hindi ang maraming glycogen sa atay na siyang mangyayari kung magcarboloading tayo, kundi ang glucose sa dugo na agad agad magagamit. Dapat, mga pakain na mataas ang glycemic index (GI). Ibig sabihin,mga pakain na madaling magpataas ng sugar level sa dugo, kahit na madali rin ang pagbaba nito, dahil, yon na nga, madali lang matapos ang labanan ng manok
Ang RB Sugbo ay dati ring nagka-carboload. Ginawa din natin ito, at hindi naman kasamaan ang naging resulta. Ngunit sa ating pagpapatuloy na pagsisiyasat at pag esperimento ay natukoy natin ano ang talagang dapat. Hindi naman nakakasama ang carboloading, ang sinasabi lang natin ay hindi na kailangan. Ang kailangan ay ang pagtiyak lang na may sapat na glucose sa dugo at creatine at ribose sa kalamnan sa araw ng laban.
Sa Manwal ng Mana sa Makabagong Pamamaraan ng Pagpili at Pagkundisyon tinalakay po natin at ipinaliwanag ito ng husto sa yugto hinggil sa pagpatuktok. Ang pagpatuktok ay ang salitang inampon natin para isalin sa Pilipino ang salitang Inglis na pointing.

Congrats nga pala sa MANA Cebu group. Nagkampyon po ang grupo sa P3Million, 6-cock CVBA Directors Cup noong March 23-28 sa Talisay Sports Complex. Sa kalahatang 160 entries tatlo ang nagkampyon sa score na 6 wins. Ang MANA group ay binuo ng RB Sugbo-SIS, Khazimline at Garces Farms. Lahat po mga kamana.

(Para sa inyong mga katanungan tungkol sa pagmamanok o kaya’y sa MANA si Rey Bajenting ay pwedeng i-text sa mga numerong ito: 0927-995-4876 o 0908-980-8154)



LLAMADO TAYO
Rey Bajenting

Praktikal na Pagpapalahi

Happy Easter Sunday sa lahat!
Ipagpaumanihin nyo po kung sa nakaraang mga araw marami tayong mga text messages na hindi nasagot. Semana Santa po kasi.
Marami sa natanggap nating mensahe ay katanungan at reaksyon sa ating isinulat dito sa nakaraang linggo. Hinggil po sa nasabi nating di na kailangan ang carbo-loading. Ang iba ay hindi naniniwala na di na kailangan ang carbo-loading. Ngunit ang nakararami sa nagtext satin ay gustong malaman ng buo kung bakit, at hiling nila na idetalye natin ng husto.
Sa Manwal ng MANA sa Makabagong Pamamaraan ng Pagpili at Pagkundisyon nakadetalye po ito. Sa mga di pa nakabasa sa naturang Manwal. Para sa inyo sisikapin nating ipaliwanag dito.
Ang una kasing ginagamit ng katawan at mga kalamnan para gawing enerhiya ay ang glucose na nasa dugo. Ang glucose na hindi nagagamit ay nagiging glycogen at ito’y nakaimbak sa atay at iba pang parte ng katawan. Ang carbohydrates naman ay nagiging glycogen din.
Kung nag-carboloading tayo dadamihan natin ang bahagdan ng carbohydrate sa pakain ang mangyayari ito’y magiging glycogen na naiimbak. Kaya ang isa pang tawag ng carboloading ay glycogen-loading.
Sa unang saglit ng labanan ang ginagamit ng kalamnan bilang enerhiya ay ang glucose. Kung maubos ito, mapipilitan ang katawan na gamitin ang glycogen, ngunit dadaan pa ito ng proseso kaya maaring hindi agad-agad. Pansamantala, pagod ang kalamnan o ang katawan dahil kulang pa sa panggatong na gagawing enerhiya.
Upang maiwasan ito kailangan ang maraming glucose. Matatagalan bago gagamit ang kalamnan ng glycogen. At dahil madaling matapos ang sabong natin dito sa Pilipinas, kung may sapat na glucose, malimit tapos na ang laban o lubha nang sugatan ang kalaban bago maubos ang glucose.
Ang konsepto kasi ng carboloading ay hango sa pamamaraan ng mga Amerikano. Sa kanila matagal bago matapos ang laban dahil gaff, yong parang ice pick, o di kaya’y short knife ang malimit na sandatang kinakabit sa kanilang manok. Alam natin na mga Amerikano ang unang nagturo satin ng pamamaraan sa pagmamanok. Kaya nga ang tawag natin sa paghanda o pagkundisyon ay “keep” at ang huling yugto ng keep ay “pointing.” Americanized kasi.
Ngunit hindi lahat ng pamamaraan ng Amerikano ay angkop para sa uri ng sabong mayroon tayo dito. Una, magkaiba ang sandata. Pangalawa magkaiba ang klima. Kaya dapat lang na manaliksik tayo ng mga makabagong pamamaraan na mas angkop. Hindi sapat na gayagaya lang tayo sa kanila.
Maliban sa Manwal ng MANA sa Makabagong Pamamaraan ng Pagpili at Pagkundisyon may pamphlet rin ang RB Sugbo Gamefowl Technology hinggil sa Pagpatuktok. Ito ay ang “Power Pointing.” Ang pagpatuktok ay ang salitang inampon ng RB Sugbo upang isalin sa Pilipino ang salitang Inglish na pointing. Ang ibig po kasing sabihin ng pointing sa salitang sabungero ay ang pagdala ng manok sa tuktok ng kanyang kakayahan sa pakipaglaban sa araw at oras ng laban.
Ang Power Pointing ay mababasa nyo po libre sa Tilaok.blogspot.com. Ito ang blogspot ng Masang Nagmamanok (MANA). Libre din po itong ipamimigay sa mga seminar ng MANA. Samantalang ang Manwal ng Mana ay nagkahalaga ng P300 ngunit ngayon libre na ito para sa mga membro ng MANA o mga kamana na makaatend ng seminar o maglalaban sa buwanang pasabong ng MANA sa Pasay City Cockpit.

Talking of pasabong, ang 4th Monthly pasabong ng MANA sa Pasay ay ngayong Miyerkules na. April 15 po. Sino na naman kaya ang makatatanggap ng “Gold Ring of Excellence” Mapapanalunan po ito ng MANA Fighter of the Month.
Sa Pasay ay bawat pangatlong Miyerkules ng buwan ang fastest kill ulutan ng MANA. Sa Hunyo may pasabong rin tayo sa Cavite Coliseum at sa Hulyo magkakaroon din sa Las Pinas Coliseum.

Praktikal na pagpapalahi
May dalawang manwal para sa Masang Nagmamanok (MANA) na inihanda at pinalabas ng RB Sugbo Gamefowl Technology. Ang una ay ang Manwal ng Mana sa Makabagong Pamamaraan ng Pagpili at Pagkundisyon. Inuna natin ang manwal sa pagpili at pagkundisyon dahil, palagay natin mas nararapat na unang matutunan ang pagpili at paglalaban ng manok panabong kaysa pagpapalahi ng mga ito.
Walang sinuman ang magiging magaling na manlalahi kung siya’y hindi marunong pumili ng magaling na manok. Kung di natin alam kung ano ang manok na magaling paano natin malalaman kung anong uri ng manok ang ipalabas sa ating pagpapalahi?
Pamamagitan lang ng paglalaban o panunuod ng laban natin matutunan kung ano ang magaling na manok. Sa loob ng mahabahabang panahon ng paglalaban, magiging bihasa tayo sa pagpili. Kapag tayo’y bihasa na sa pagpili saka lang natin pasukin ang larangan ng pagpapalahi.
Ang pangalawa ay ang Manwal ng MANA sa Praktikal na Pagpapalahi. Tulad ng naunang manwal, ang pangalawang ito ay payak at walang palamuti. Una kasi nating konsiderasyon ay ang isiksik ang lahat na impormasyon sa pinakatipid na paraan. Walang magagarang litrato, walang makulay na pahina. Wala ring mabuklaklak na mga salita na makapagpahaba sa talakayan at aagaw ng malaking ispasyo. Ang mga ito ang makapagpataas ng ating printing cost.
Tulad ng nasabi natin sa naunang Mawal, ang atin ay inihaw lang. Walang rekados, ngunit nandyan pa rin ang laman at ang sarap. Puno pa rin at siksik sa kaalaman na magagamit natin sa ating pagnanais na makapagpalabas ng manok na matatawag na sarili nating likha.
Ang layunin lang naman natin ay mabusog ang ating mga kamana. Oo, ang layunin ng RB Sugbo, simula sapol, ay ang makapamahagi ng kaalaman sa paraan na abot kaya namin, at makakaya rin ninyo. Layunin natin na mabigyan ang masang sabungero, sa paraan na maging abot kamay ang kaalaman na dati-rati’y ang mga big timer at mga mayayaman lang ang may taglay.
Ang manwal na ito ay naglalaman ng sistema at pamamaraan sa praktikal na pagpapalahi na angkop para sa atin mga maliliit o backyard breeders. Karamihan sa mga aklat sa pagpapalahi ay mga “idealistic.” O ang tinatalakay lamang ay ang mga ideal o tularan na sitwasyon. Kung ganun, walang puwang ang maliliit sa larangan ng pagpapalahi. Karamihan sa mga aklat sa pagpapalahi ay nagsisimula sa pagtalakay sa laki ng perang kakailanganin; sa lawak ng lupain; at sa mahabang panahon na gugulgulin. Kaya, kung pakingan, napakahirap para sa atin ang pagpapalahi.
Totoo. Yan ang dapat. Yan ang tularan na sitwasyon. Subalit kung di natin matupad ang tularan na kalagayan, hindi na ba lang tayo magpapalahi? Wala na ba lang tayong karapatan na masiyahan at malibang sa aspetong ito sa pagmamanok? Kung ganun ang mga mayayaman lang ang makapagpalahi. Si Don Jose lang ba ang maaaring magpalahi, si Mang Pepe, hindi?
Maari naman tayong magpalahi kahit hindi sa isang ideal na sitwasyon o tularan na kalagayan. Dahil ang ating pagsasabong ay maari naman nating ibatay sa kalibre ng ating kakayahan o sarili natin kaurian. Pwede naman tayo mag-takda ng pamantayan sa pagpapalahi na abot kaya at aboy-kamay natin at angkop sa lebel ng pagmamanok kung saan tayo naglalaban. Ang manok ni Don Jose, ang makakalaban ay manok ni Don Ricardo. Bagkus, ang manok ni Mang Pepe ang makakalaban ay kay Mang Carding. Ito ang ganda ng sabong.
Yan ang unang nating gawin kung tayo’y magpapapalhi. Ang mag-takda ng realistikong pamantayan at hangarin. Para sa atin na pangkaraniwang sabungero, hindi makakatotohanan na mag hangad tayo na manalo sa mga international derbies kung saan libo-libo kundi man milyon-milyong piso ang kailangan kung nais nating sumali.Wala tayong kakayahan na maglaan ng sapat na salapi para dyan.
Kung tayo ay magpapalahi sapat na sigurong hangarin ang makapaglikha ng mga manok na magpapanalo sa partikular na daigdig ng sabong na ating ginagalawan. Kung ang hangad natin ay yun lang makabuo ng isang linya ng mga panabong na maaring isabak sa mga hakpayt at maliliit na derbi, hindi siguro gaano kahirap. O kaya’y makabuo ng mga linyada na mawiwilihan ng mga mamimili at makadulot sa atin ng karagdagan mapagkakitaan.
Subalit hindi ibig sabihin na ang ating layunin at hangarin sa pagpapalahi ay mananatiling ganyan habang panahon. Kung may pagkakataon bakit hindi tayo maghangad ng mas mataas? May mga nagpapalahi na nagumpisa sa halos wala ngunit lumaki ng lumaki. Ang ibig lang natin sabihin dito, na dapat ang hangarin natin ay batay sa ating pangkasalukuyang kakayahan. Ang hangarin ay magiiba, alisunod sa pagiba rin ng ating kakayahan.
Gayunman, hindi hangad ng manwal na ito na magturo kung paano ang pagiging isang tanyag na manlalahi, dahil walang sino man ang makakapagturo ng ganoon nino man. Ang layunin natin dito ay ang pagbigay ng patnubay sa larangan ng praktikal na pagpapalahi na sapat upang ang isang masang sabungero na magnanais magpalahi ay makapagsimula sa wastong hakbang.
Ang Manwal na ito ay libre rin sa mga paseminar ng MANA. Dahil nga layunin ng MANA ang makapamahagi ng kaalaman sa pagmamanok. Sa mga hindi makadalo sa ating mga seminars, abangan nyo lang dito sa Larga at untiunti nating ipalabas dito ang mga yugto ng ating mga Manwal.
(Para sa inyong mga katanungan tungkol sa pagmamanok o kaya’y sa MANA si Rey Bajenting ay pwedeng i-text sa mga numerong ito: 0927-995-4876 o 0908-980-8154)





LLAMADO TAYO
Rey Bajenting

Tanyag na breeder Lance de la Torre
Speaker sa libreng Mana seminar May 18

Sa nakaraang Miyerkules, April 15, Matagumpay na naman ang buwanang pasabong ng Masang Nagmamanok (MANA) sa Pasay Cockpit. Dahil po sa walang kupas na pagsuporta ng mga kamana at ng marami pang iba na kahit hindi pa kasapi ng MANA. Kung sabagay kahit hindi kasapi ng MANA ay kamana pa rin. Dahil tayong lahat ay pareparehong mga masang nagmamanok. Maraming salamat mga kamana.
Hindi nagpahuli ang ating mga kamana. Sa pinakaunang sultada panalo agad ang manok ni kamanang Long Hair. Mula po nang magsimula ang pasabong ng MANA sa Pasay palaging Nagkataon na ang unang sultada ay kay kamanang Long Hair. at palaging panalo ang manok niya. Palagay ko sinasadya ni Kamanang Long Hair na unang mapalaban ang manok niya dahil bwenas siya kapag ganito. Si kamanang Army Celis naman ang nagwagi sa P10 thousand 1st fastest kill sa pinakaunang bracket, ang sultada 1-10. Talagang palaban ang mga kamana.
Sa unang pagkakataon sa loob ng apat na buwanang pasabong ng MANA sa Pasay, noong nakaraang Miyerkules ay walang nagwagi sa Kill Quick Fighter of the Month. Ang Kill Quick fighter award ay mapapanalunan lang kung ang pinakamabilis na tatlong panalo ay may total time na hindi aabot ng 2 minuto. Ang kay Doc Ayong Lorenzo, mismo ang mayari ng Excellence Poultry & Livestock Specialist, ay may dalawang panalo isang tabla. Ang kay kamanang Ed Genova naman ay dalawang panalo isang talo. Si Kamanang Ed po ang record holder sa ating Kill Quick award. Siya ang nanalo sa Ring of Excellence sa buwan ng Pebrero sa pinakamabilis na time na 48 seconds sa tatlong panalo.
Dahil walang nakakuha sa KQ award noong Miyerkules,sa susunod na pasabong ng MANA sa Pasay, sa May 20, ang KQ Award ay magiging mas malaki. Sa Mayo ang KQ fighter of the month ay makatatanggap ng gold Ring of Excellence worth P10 thousand at isang trio galing sa isang tanyag na breeder na nagkahalaga ng P60 thousand. Bale P70 thousand po lahat.
Ang KQ fighter of the month nga pala para sa Marso ay ang “Ika” entry ni Butchoy Olano ang kilalang bigtime pit manager at gaffer. Ang Ika ay pinangalan sa anak niyang panganay na si Cheska. Ang handler niya na si Totoy Mola ang tumanggap sa singsing na ibinigay noong Miyerkules sa awarding ceremonies sa Pasay cockpit.
Talagang maghanda tayo mga kamana para sa May 20. Sa pagkakataong ito, ang labanan ay 3- cocks fastest kill. Ito’y special edition, bilang pasasalamat ng Mana sa inyong lahat, mas malaking papremyo, abot P200 thousand ang total; mas masaya, mas maraming give-aways. At may members benefit sa mga kamana na tig-isang libong piso bawat entry na ilaban nila o kaya’y makumbida. Ang entry fee ay ganoon pa rin, P1,100 bawat manok, bale P3,300 bawat entry. Abangan natin ang kumpletong anunsyo ni kamanang Tonette Espinosa.


Mga katanungan
Ang mga sumusunod ay iilan sa mga katanungan na natanggap at nasagot natin sa nakaraang linggo. Maramirami po tayong natatanggap pero hindi natin mailathala ang lahat. Bagama’t sisikapin nating masagot lahat ng inyong mga katanungan kahit sa text man lang. Bahagi po yan ng serbisyo ng MANA at RB Sugbo.

Good pm po. Gusto ko lang humingi ng tip para tumibay at gumanda ang kilos ng panlaban ko. Sana matulungan mo ako. Isa lang akong ordinaryong sabungero. (April 14, 2009; 9:56:53pm; Chito Hernandez)
Ang tibay ng manok, unauna, ay nasa linyada. Nasa dugo po ito na nakatakda mula magsanib ang semelya ng ama at itlog ng ina. Tulad ng ibang katangian, ang tapang o tibay ay itinatakda ng pagpapalahi, pinapaunlad ng angkop na kapaligiran at tamang pagpalaki, tapos pinaiigting ng wastong pagkundisyon.
Sa lahat ng yugto ng buhay ng manok, mula sisiw hanggang sa ito’y malapit na ilaban, napakamahalaga na mabigyan ito ng tamang nutrisyon at sapat na ehersisyo. Sa panahon na malapit na ang laban, may mga bagay o substance na makakatulong sa pagpaigting ng tibay.
Halimbawa po sa mga ito ay ang mga blood conditioner o ang tinatawag na oxygenizer. Nasa dugo kasi ang hemoglobin na siyang nagdadala ng oxygen sa lahat ng parte ng katawan pati na ang utak. Kung kulang sa oxygen mahirapan ang mga kalamnan sa paggawa ng enerhiya. Kung kulang sa oxygen sa utak, ang manok ay maaring mag pass out kahit ito’y buhay.
Kaya mahalaga na nasa maayos na kundisyon ang dugo. Makakatulong sa blood conditioning ang b complex vitamins at ang mineral na iron. Taglay ito ng mga gamot na nasa merkado na ngayon. Halimbawa ang Complexor, Bexan, Belamyl at iba pa.
Tapos kailangan din ng vasodilator. Ibig sabihin yong nagpapaluwang sa mga ugat na dinadaluyan ng dugo. Wala kasing silbe kung mag clog ang dugo. Kunti lang ang mag circulate na oxygen Ang kailangan naman dito ay B15. Halimbawa ng produktong may taglay na B15 ay ang Respigen.
Batay sa ating nalalaman, ang pagpatibay ng manok ay isang mahabang proseso. Walang short cut at magic na gamot.

Gud pm again kamanang Rey yong manok ko matagal na sakin pakiramdam ko mapili sa pagkain. Feeding ko regular concentrate at maintenance pellets. Lahat naman ng iba umuubos ng ganung feeding. Baka may pipita? Masigla naman. Kailan muli ang seminar ng MANA? (RR001314).
Kamana di nagkatugma ang initial mo sa iyong mana number. Dito sa record natin, Jay ang pangalang nakalagay. Baka mali ang record natin paki correct nga.
Kung matagal na sayo ang manok na yan kamana, hindi na paninibago ang dahilan kung bakit ito’y walang ganang kumain. Maaring pipita nga. I-check mo.
Ang ibang maaring dahilan ay stress o pagkabalisa; bulate o hanep at kuto; o baka may karamdaman.
Ipahinga mo muna Kamana, baka hapo yan. Purgahin mo at paliguan ng anti-mite shampoo. Pagkatapos i-bacterial flushing o bigyan ng anti-biotic sa loob ng dalawang araw. I-fasting mo. Wag pakainin isang beses bago purgahin. Ang mga pampurga ngayon ay maari nang walang fasting ngunit sa kasong ito, ang nais natin ay gutumin ng husto ang manok upang bumalik ang gana nitong kumain.
Ang susunod na malaking seminar ng MANA ay sa Bacoor, Cavite sa May 18. To be presented by Excellence Poultry & Livestock Specialist. Si Ginoong Lance de la Torre ang speaker. Si Lance ay ang di makakalimutang breeder na nagpanalo para kay Patrick Antonio sa World Slasher noong 1988.
Si Lance ay isang masang nagmamanok—handler, conditioner at mananari—na ngayon ay isa nang napakatanyag na breeder. Ang kanyang farm sa Talisay, Negros Occidental ay isa sa pinakamaganda sa buong mundo. Ang manok niya ay kabilang rin sa mga pinakamahal at kinawiwilihan ng mga big time cockers. Dalawang dekada nang nanatili si lance de la Torre sa tuktok ng kagalingan sa pagpapalahi. Si lance ang tinuturing ng MANA na idolo ng masang sabungero.
Ang nais na dumalo sa seminar na ito, kahit hindi po taga Cavite, ay magtext lang kay kamanang Gani Dominguez, ang chairman ng MANA Cavite chapter, 0928-521-2513. Libre po to. Pati snacks.

Kamanang Rey gud pm po.Ang isang inahin ba pag nagkaanak ng duwag ibig sabihin reject na? Tnx po. (JS001273)
Itong nagtanong ay si kamanang Jomar Santiago ng Nueva Ecija. Matagal nang kamana dahil ang number nya ay 1273 pa lang.
Hindi pa tiyak kamana na reject. Suspect pa lang. Kasi maaring ang duwag na genes ay galing sa ama. Ngunit kung ang mga anak niya na nagpakita ng pagkaduwag ay magkaiba ang mga ama, samakatuwid galing sa inahing ang duwag na dugo. Kung ganoon, i-reject mo.

Gud am sir rey ano po ba ang mga pakain nakapagpataas ng glycemic index para pointing? (Mark ng QC).
Gud am sir. Isa po ako sa readers ng Larga specially your column. Ask ko lang kung di na kailangan ang carboloading ano mga pakain may mataas ang glycemic index? Thanks. (Rey from Bulacan)
Dalawa pong magkaparehang katanungan. Ang una ay galing kay Mark ng Quezon City. Ang pangalawa ay galing sa isang katukayo ko. Si Tukayo ay isang trainer ng manok panabong na nakabase sa Bulacan ngayon. Ngunit siya’y Ilonggo tubong Bacolod, kung saan napakaraming magagaling na magmamanok.
Ang mga pakain na maige para carboloading at mga pakain na mataas ang glycemic index o GI ay parehong maraming taglay na carbohydrates. Ang kaibahan lang ay nasa haba ng panahon bago ang carbohydrates sa mga ito ay magiging glucose.
Halimbawa ang malimit na ginagamit natin sa carboloading ay cracked corn. Kung ang cracked corn ay gawin nating fine corn o corn grits, mas tataas ang GI nito dahil mas madali na itong matunaw. Kaya kung habol natin ang GI, fine corn ang gamitin natin.kung madaling matunaw ang pakain na may taglay na carbohydrates madali itong maging enerhiya. pero madali naaman maubos ang enerhiya. Kaya dapat timing ang pagbigay na hindi na katagalan ay laban na.
Ang epekto ng carboloading ay makapagimbak ang katawan ng carbohydrates na dahandahang ginagawang glucose upang maging enerhiya. Parang time-released ang energy. Hindi agad magamit ang lahat kaya matagal maubos. Bagay ito sa long distance running, cycling at swimming kung saan oras ang binibilang bago matapos ang laro. Hindi ito bagay sa 100 meter dash kung saan segundos lang tapos na ang karera.
Ang sabong natin sa Pilipinas ay Kill Quick. Isang tama ka lang, tapos ang laban. Kaya kailangan ang enerhiya na magamit agadagad, hindi yong dadaan pa ng proseso at baka bago maging enerhiya ang carbohydrates na nasa katawan ng manok ay tapos na ang laban. Patay na ito.

Gud noon po. Tanong ko lang kung manghihina ba ang manok kung may buni, kasi puro talo ang mga manok naming nagkaroon ng buni. Ano po ang mabisang gamot? (Efren ng Las Pinas).

Gamit ko whitfield ointment. Pangtao ito at sa botica mabibili. Pero alam ko ang Lakpue may panglaban sa buni na pangmanok talaga. Itanong nyo lang sa agrivet store ang brand name. Nakalimutan ko po. Mas maige kung gawang pangmanok dahil talagang batay ito sa pangangailangan ng manok at ang mahalaga ay makakatulong tayo sa industriya ng sabong.
(Para sa inyong mga katanungan tungkol sa pagmamanok o kaya’y sa MANA si Rey Bajenting ay pwedeng i-text sa mga numerong ito: 0927-995-4876 o 0908-980-8154)




LLAMADO TAYO
Rey Bajenting

Dapat sa Ating Pagsasabong

Kamana dadalo po ako sa seminar sa Cavite ngayong May 18. Pwede ba kahit hindi ako taga Cavite?. Marami akong natutunan sa manwal natin sa pagkundisyon ngunit mas lalong gusto kung madagdagan ang aking kaalaman. (BR 100812)

Pwede kayong dumalo kamana kahit hindi taga Cavite.
Tama ka kamana patuloy tayong mag-aral. The more we learn, the more we want to learn. Ito po ang pabalikbalik nating sinasabi sa ating mga kamana.
Kalaunan kamana, maisip mo na may mas magaling ka pang paraan sa paggawa ng isang bagay kaysa nabasa mo sa Manwal. Ang nilalaman ng Manwal ng MANA sa Makabagong Pamamaraan ng Pagpili at Pagkundisyon ay iilan lang sa napakaraming pamamaraan sa pagkundisyon. Ibaiba ang pamamaraan, na maaring parehong tama.
Oo marami ang nagpasalamat satin na maganda raw ang epekto ng mga isinulat natin sa Manwal. Isa na po dito ay ang kamana nating si Engr Jun Dimaculangan ng Batangas. Siya po ang may ari ng entry na Long Hair na palaging naglalaban sa ating pasabong sa Pasay, na sa kabutihang palad ay lamang naman sa panalo. Maraming salamat kamanang Jun sa pagsuporta mo sa ating pasabong at sa pagbigay halaga mo sa nilalaman ng Manwal.
Pero higit sa lahat nasa manok yan. Ito ang sabi ko kay kamanang Jun at sa marami pang ibang mga kamana natin. Kung magaling ang manok maaring makatutulong ang kaalaman. But no amount of cocking knowledge can make an ace out of a bum cock.
Kaya isa sa layunin ng MANA ay ang patuloy na pagpamahagi ng kaalaman, pamamagitan ng mga babasahin, seminar, training at pasabong. Sa pagmamanok walang katapusan ang pag-aaral. Ang pinakasusi ay nasa pag-unawa. Hindi sapat na malaman natin ano ang gagawin. Dapat maunawaan natin bakit ito gagawin.
Sa pag-aaral at pag-unawa, ang mga baguhan sa atin ay magiging bihasa, at ang mga bihasa ay magiging dalubhasa.
Ang sumusunod po ang paulitulit nating sinasabi:
Rules should be mastered and understood. Breaking a rule you have mastered is innovation. Breaking a rule you have never understood is ignorance.
Kung iibahin mo ang paggawa sa isang bagay na lubos mo nang nauunawaan, ang tawag nito’y inobasyon o bagong pamamaraan. Kung iniba mo ang isang bagay na wala kang kaalam-alam, ang tawag nito’y kamangmangan.
Ang ibig po natin sabihin ay dapat pag-aralan at intindihin ang lahat na gagawin natin na may kaugnayan sa pagmamanok. Hindi sapat na alam natin kung ano ang dapat gawin. Kailangan na naintindihan natin kung bakit ito dapat gawin.
Hindi lang ano ang gagawin, dapat alamin natin kung bakit. Marami sa ating mga kapatid na sabungero ay agad na ginagaya ng iba. Lalo na kung nakita nilang nanalo ang kanilang ginagaya.
Delikado po ito dahil may mga pagkakataon na hindi tugma sa ating sitwasyon ang nakita nating ginawa ng iba. Halimbawa ang nangyari sa isang kaibigan na sumali sa derby at habang nagaantay sa kanyang laban ay nakita niyang ang katabing handler ay nagbigay ng puti ng itlog at saka mansanas sa manok.
Nanalo ang manok na ito. Kaya ginaya ng kaibigan natin ang pagbigay ng puti ng itlog at mansanas sa manok. Ang hindi niya alam ay ang manok na nanalo ay tuyo na ang katawan kaya binigyan ng itlog at mansanas. Samantalang ang manok ng kaibigan natin ay sobra ang body moisture. Ang nangyari’y natalo ang manok ng kaibigan natin. Nakamulta pa siya dahil na bad weight ang manok niya.
Hindi sapat na alam natin na may mga fly pens, scratch boxes, pointing pens, at iba pa. Dapat ay alam natin kung ano ang layunin natin sa pagggamit ng mga ito. Hindi sapat na lama natin na may pellets, concentrate, at iba pang pakain. Dapat alam natin kung bakit ito ipinapakain sa manok.
Hindi sapat na ating alamin ano ang ginagawa. Dapat Unawain natin bakit ito’y ginagawa.
Sa pagsasabong, kung maari, tandaan po natin ang sumusunod:
Ang pagunawa ay ang pundasyon ng kaalaman. Pagaralan natin, at higit sa lahat, unawain ang mga gawain na ugnay sa ating pagmamanok. Hindi sapat na alam natin ang mga gagawin. Kailangan alam natin bakit ang mga ito’y gagawin.
Hindi basta lang na alam natin kung anu-ano ang gagawin, at paano ang pag-gawa. Dapat maunawaan natin bakit ginagawa. Ito ang dapat sa pagmamanok, ganoon man sa tunay na buhay.
“It is not the what or the how that is important, but the why.”
Learn cockfighting a step at a time, backwards. Ang unang dapat pagaralan ay ang pagpili ng magaling na manok at ang paghanda nito. Pagpili at paglaban ang unang pagaralan hindi ang pagpapalahi at pagpapalaki ng sisiw. Hindi tayo magtatagumpay sa pagpapalahi kung hindi natin alam kung anong uri ng manok ang ating ipapalabas.
“Know what to seek and you will find.”
Don’t leave luck to chance. Oo, naniniwala tayo sa buwenas at malas, ngunit huwag natin ito basta ipaubaya sa pa-suwerte lang. Tayo’y mag-aral, magsikap, at magtiyaga.
Ating gawin ang dapat gawin upang mapalapit sa atin ang suwerte. Kalimitan ang masuwerteng sabungero ay ang magaling na sabungero.
Huwag na basta lang hintayin na mahulog ang mansanas. Sungkitin natin ito nang di tayo maunahan ng iba.
Hindi dapat na pabigat. Ang sabong ay isang magandang libangan at maaring mapagkakitaan. Ngunit makakasama ito kung maging pabigat sa bulsa.
Kung matalo na tayo ng halagang higit sa nararapat; kung pati pera na dapat ilaan sa pamilya at ibang mas mahalagang bagay, ay naipatalo natin, ang sabong ay magiging isang masamang bisyo.
Ganoon din kung sobra-sobra na ang gastos natin sa ating pagmamanok. Kaya magingat tayo at magtipid upang patuloy na kasiyasiya ang ating pagsasabong.
Magsumikap na manalo ngunit maging handa sa pagkatalo. Walang tiyak sa sabong. Kaya hanggang ngayon ay wala pang natanghal na haring kampeon. Mahigpit ang labanan lalo na sa pinaka mataas na kumpetisyon tulad ng World Slasher Cup, Bakbakan, Heritage Cup at ibang mga bigtime derbies.
Makitid lang ang agwat ng isang magaling na nagmamanok sa ibang magagaling na nagmamanok. At, nandiyan pa ang element of luck. Kaya dapat, kahit sino ka man, sa sabong maging handang tumanggap ng pagkatalo.
Ang tatlong mortal na kasalanan sa ating pagsasabong ay: sobrang sugal, sobrang gastos, at sobrang espektasyon sa manok o sobrang bilib sa sarili..

Pasalamat Edition
Ang pasabong po ng MANA sa Pasay Cockpit ngayong May 20 ay panglimang pasabong ng MANA sa naturang sabungan. Dahil sa masugid nyong pagsuporta sa nakaraang mga pasabong, ang darating na pasabong ay tinaguriang Pasalamat ng MANA.
Tulad ng nakasanayan, 1-cock fastest kill ang labanan. Ngunit sa pagkakataong ito’y timbangan sa halip na ulutan. Ganun pa rin ang entry fee, P1,100 lang ngunit ang papremyo ay aabot na ng P200 thousand, doble sa sa humigit kumulang P100 thousand lang sa nakaraan.
Kahit 1-cock fastest kill, may papremyo rin para sa mabibilis na dalawang magkasunod na panalo. Ganun din sa mabibilis na tatlong magkasunod na panalo. Kaya pwede kahit ilang manok ang inyong iprehistro.
Ang Kill Quick Fighter of the Month ay makatatanggap ng gold Ring of Excellence at P40 thousand cash o breeding trio worth P60 thousand, depende sa gusto ng mananalo.
Ang mga members ng MANA (as of April 15, 2009) ay makatatanggap ng cash benefits kung sila’y maglalaban o kaya’y makakumbida ng maglalaban. Makipagugnayan lang kay kamanang Dan Baltazar para sa detalye.

Sweaters
May mambabasa po tayong nakisuyo na paki research daw ang history ng tanyag na bloodline na sweater. Medyo nahiya pa siya dahil hindi raw siya membro ng MANA. Huwag po kayong magatubili. Ang pitak na ito ay hindi lang para sa mga kasapi ng MANA para po ito sa lahat ng mambabasa ng “Larga.”
Ito po ang ating napagalaman:
“There are several versions of how the sweater originated. The following acccount of their origin is “straight from the horse’s mouth”. It comes from Johnny Jumper and another respected cocker who knew the parent fowl; when, where and by whom they were bred. The following is their version how the Sweaters originated. Sweater McGinnis gave Walter Kelso a yellow legged Hatch cock whose bloodlines are thought to trace back to Harold Brown’s McLean Hatch. Mr. Kelso bred this cock to his Kelso hens and the offspring from the mating proved to be outstanding pit cocks. Cecil Davis, who was a friend of Mr. Kelso, walked cocks for him and had access to Mr. Kelso’s best fowl. Cecil got one of the cocks which Mr. Kelso raised from the Sweater McGinnis Hatch cock and his own hens. Cecil got this cock from Doc Robinson, who also walked cocks for Mr. Kelso. The cock was yellow legged and pea combed. Cecil bred him to five of his out-and-out Kelso hens. The offspring from this mating were the foundation of the Sweaters. They were called Sweaters because the Hatch cock from Sweater McGinnis was their grandfather. As the above indicates, in breeding, they would be ¾ Kelso-¼ yellow legged Hatch. The original Sweaters were bred by Ira Parks, who was Johnny Jumper’s brother-in-law, a very fine man and an excellent breeder of gamefowl. Ira, Johnny and Cecil were at the hub of a group of cockers in northern Mississippi and Tennessee who were friends and cocking partners. Several of this group got Sweaters from the original mating. Some of these friends have bred the Sweaters without addition of outside blood and have them in their purity today. Other breeders have added infusions of other blood to their Sweaters. The line of Sweaters which is bringing the breed such popularity today came from Roy Brady, who got some of the first mating of Sweaters, to Sonny Ware, to Odis Chappell, to Carol Nesmith and the Browns of Mississippi. Odis Chappell let a number of friends in addition to Carol, have his Sweaters, so the blood has been distributed rather widely in central Alabama in recent years. It has been excelent blood for all who got it. This line of Sweaters produces occasional green legged offspring, usually pullets. When asked about his, Roy Brady said that at one time some Hatch was bred into this line. This line is said also to carry small amount of Radio blood. The Sweaters described in this article are typically orange-red to light red in color, with yellow legs and pea combs. Of interest, however, Dolan Owens of Booneville, Mississippi, acquired some of the early Sweaters and has bred them to come uniformly dark, wine red in color, straight comb and white legged. In looks, these two lines of Sweaters show almost no resemblance. This is an example of how a family of fowl can be bred toward different standards by different breeders and In a few generations the two lines will be like two different breeds. Sonny Ware bred some Radio into the Sweaters making them pumpkin in color. Most people like this color better and breed to that end.”
Maraming salamat sa inyong pagbabasa. Hanggang sa muli.
(Para sa inyong mga katanungan tungkol sa pagmamanok o kaya’y sa MANA si Rey Bajenting ay pwedeng i-text sa mga numerong ito: 0927-995-4876 o 0908-980-8154)